Choroba morska: przyczyny i rozwiązania
Choroba morska, znana też jako choroba lokomocyjna, to częsty problem, który dotyka wielu żeglarzy, szczególnie początkujących. Objawia się ona nieprzyjemnymi dolegliwościami, takimi jak nudności, wymioty, zawroty głowy. Może skutecznie zepsuć przyjemność z rejsu. Ale nie martw się - istnieje wiele sposobów, aby sobie z nią poradzić i cieszyć się pełnią morskich przygód.
Choroba morska wynika z konfliktu między bodźcami odbieranymi przez różne zmysły - wzrok, błędnik i propriocepcję. Gdy patrzysz na wnętrze łodzi, wydaje ci się, że się nie poruszasz. Ale twój błędnik, reagując na kołysanie, wysyła do mózgu sygnały o ruchu. Ten konflikt informacji prowadzi do choroby morskiej. Dobre przygotowanie fizyczne przed rejsem może pomóc zmniejszyć ryzyko choroby morskiej.
Objawy choroby morskiej
Choroba morska objawia się różnie u różnych osób. Najczęstsze symptomy to nudności, wymioty, zawroty głowy, pocenie się, senność, bladość. Mogą też wystąpić bóle głowy, brzucha, ogólne rozbicie. Objawy zwykle nasilają się przy większym falowaniu i ustępują po zejściu na ląd. Każdy może inaczej reagować na kołysanie na morzu.
Przyczyny choroby morskiej
Za chorobę morską odpowiada głównie konflikt informacji między zmysłami wzroku, równowagi i propriocepcji. Mózg otrzymuje sprzeczne sygnały - oczy nie rejestrują ruchu, ale błędnik i mięśnie tak. To zaburza pracę ośrodka wymiotnego w mózgu. Na podatność na chorobę morską wpływają też czynniki jak stres, zmęczenie, odwodnienie, głód. Kobiety są bardziej narażone, zwłaszcza w czasie menstruacji lub ciąży.
Chcesz dowiedzieć się więcej o radzeniu sobie z chorobą morską?
Sprawdź naszą ofertę kursów i rejsów dla początkujących żeglarzy!
Dowiedz się więcejJak zapobiegać chorobie morskiej?
Nie ma stuprocentowej metody na uniknięcie choroby morskiej, ale można znacząco zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia. Podstawą jest dobra aklimatyzacja - daj sobie czas na przyzwyczajenie do kołysania. Staraj się przebywać na świeżym powietrzu, patrz w dal na horyzont. Oddychaj głęboko, nie czytaj, nie wpatruj się w jeden punkt. Ważna jest też właściwa dieta - jedz lekkostrawne posiłki, unikaj ciężkich, tłustych dań. Pij dużo wody, ale nie alkohol.
Pomóc mogą też leki na chorobę morską - dostępne bez recepty tabletki, plastry czy syropy z dimenhydrynatem lub skopolaminą. Działają zapobiegawczo, więc zażyj je przed wypłynięciem. Alternatywą są naturalne metody jak akupresura (uciskanie punktu P6 na nadgarstku) czy imbir. Dobierz metodę najlepszą dla siebie - może to być połączenie kilku sposobów.
Ciekawostka
Czy wiesz, że nawet doświadczeni żeglarze nie są całkowicie odporni na chorobę morską? Admirał Nelson podobno cierpiał na nią przez całe życie, co nie przeszkodziło mu zostać jednym z największych dowódców morskich w historii.
Leki na chorobę morską
W aptekach dostępnych jest wiele leków bez recepty, które mogą pomóc w walce z chorobą morską. Najpopularniejsze substancje to dimenhydrynat (np. Aviomarin) i skopolamina (np. Scopolan). Występują w formie tabletek, syropów, plastrów za ucho. Działają przeciwwymiotnie i uspokajająco. Ważne, by zażyć je profilaktycznie, około pół godziny przed rejsem. Mogą powodować senność, więc uważaj przy obsłudze żagli czy urządzeń na jachcie.
Domowe sposoby na chorobę morską
Jeśli wolisz naturalne metody, wypróbuj imbir - w formie herbaty, cukierków czy kapsułek. Ma działanie przeciwwymiotne i łagodzi nudności. Pomocna bywa też akupresura - uciskanie punktu P6 (Nei Kuan) na wewnętrznej stronie nadgarstka, trzy palce poniżej. Załóż opaski akupresurowe lub masuj ten punkt. Sprawdź też miętę, goździki, rumianek. Pij miętową herbatę, żuj gumę miętową. Naturalne sposoby bywają równie skuteczne jak leki i mają mniej skutków ubocznych.
Najczęstsze pytania odnośnie choroby morskiej
Jak długo trwa choroba morska?
To zależy od indywidualnej podatności, ale zwykle objawy mijają po 1-3 dniach, gdy organizm przyzwyczai się do kołysania. U niektórych ustępują po kilku godzinach, inni męczą się dłużej. Bywa, że dolegliwości nawracają przy zmianie warunków, np. silniejszym sztormie. Na dłuższych rejsach objawy zwykle zanikają w miarę aklimatyzacji. Wyjątkiem są osoby z chorobą lokomocyjną - one źle znoszą cały rejs. Wtedy warto rozważyć leki.
Co robić podczas ataku choroby morskiej?
Gdy dopadną cię mdłości, przede wszystkim wyjdź na świeże powietrze. Usiądź lub połóż się (najlepiej w kokpicie) twarzą do kierunku jazdy i patrz w dal. Oddychaj głęboko i powoli. Możesz też spróbować prostych ćwiczeń jak przysiady czy skręty tułowia, by odwrócić uwagę od mdłości. Miej pod ręką plastikowe torebki na wypadek wymiotów. Nie wstydź się prosić o pomoc załogę - na pewno okażą zrozumienie. Po wszystkim umyj twarz, wypłucz usta, napij się wody małymi łykami.
