SART – urządzenie do lokalizacji w sytuacjach awaryjnych

Czym jest SART?

SART, czyli Search and Rescue Transponder, to urządzenie ratunkowe, które pomaga w lokalizacji rozbitków na morzu. Wyobraź sobie, że jesteś na jachcie, który uległ wypadkowi i zacząłeś dryfować po otwartym morzu. W takiej sytuacji każda minuta jest na wagę złota, a szybka lokalizacja przez służby ratunkowe może uratować ci życie.

I tu z pomocą przychodzi SART. To niewielkie, przenośne urządzenie, które po aktywacji emituje charakterystyczny sygnał radiowy. Sygnał ten może być wykryty przez radary statków i samolotów ratunkowych, co pozwala im namierzyć twoją pozycję i dotrzeć do ciebie w możliwie najkrótszym czasie. Czy to nie brzmi jak sprzęt rodem z filmów science-fiction? A jednak SART to rzeczywistość, która każdego roku ratuje życie wielu rozbitkom.

Obowiązkowe wyposażenie jachtów

Pewnie zastanawiasz się, czy warto inwestować w SART na swoim jachcie? Odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak! Co więcej, SART jest obowiązkowym wyposażeniem jachtów pływających po wodach międzynarodowych. Przepisy bezpieczeństwa nakazują, aby każda jednostka powyżej 300 ton wyporności była wyposażona w co najmniej dwa transpondery SART. Warto pamiętać o tym wymaganiu, planując dłuższe rejsy, szczególnie po Morzu Bałtyckim czy Morzu Północnym. Więcej o obowiązkowym wyposażeniu jachtów przeczytasz w artykule Osobiste lokalizatory PLB.

Cena SART

No dobrze, ale ile kosztuje taki SART? Nie ma co ukrywać, że to dość droga inwestycja. Ceny transponderów SART zaczynają się od około 1000 złotych, a profesjonalne modele mogą kosztować nawet 3-4 tysiące złotych. Jednak w porównaniu z wartością ludzkiego życia, są to małe pieniądze. Poza tym, SART to sprzęt na lata - solidnie wykonany i odporny na trudne warunki morskie, posłuży nam przez wiele sezonów żeglarskich.

Jak działa SART?

Skoro już wiemy, czym jest SART, to przyjrzyjmy się bliżej, jak działa to sprytne urządzenie. SART wykorzystuje technologię radarową - po aktywacji zaczyna odbijać sygnały radarowe wysyłane przez statki i samoloty ratunkowe. W ten sposób na ekranie radaru pojawia się charakterystyczna seria kropek, wskazująca pozycję transpondera SART, a tym samym rozbitków.

Co ciekawe, SART działa na tej samej częstotliwości, co radary morskie, dzięki czemu może być wykrywany z dużych odległości. Gdy statek ratunkowy zbliża się do pozycji SART, sygnał staje się coraz silniejszy, aż w końcu na radarze pojawia się wyraźna linia, prowadząca wprost do transpondera. W ten sposób ekipy poszukiwawcze mogą szybko i precyzyjnie zlokalizować rozbitków, nawet w trudnych warunkach pogodowych czy przy ograniczonej widoczności.

Aktywacja SART

Zastanawiasz się pewnie, jak aktywować SART w sytuacji awaryjnej? To proste - większość transponderów ma specjalny przycisk, który wystarczy nacisnąć i przytrzymać przez kilka sekund. Niektóre modele wymagają też zdjęcia specjalnej zawleczki zabezpieczającej. Po aktywacji SART zaczyna nadawać sygnał radiowy, który będzie wykrywany przez radary statków i samolotów ratunkowych. Warto regularnie ćwiczyć procedurę aktywacji SART, aby w stresującej sytuacji awaryjnej działać automatycznie i bez zbędnej zwłoki. Przydatne wskazówki znajdziesz też w artykule Radiotelefony McMurdo.

Czas pracy SART

Kolejna istotna kwestia to czas pracy SART po aktywacji. Zgodnie z międzynarodowymi standardami, każdy transponder SART musi działać nieprzerwanie przez minimum 96 godzin. To daje ekipom ratunkowym sporo czasu na dotarcie do rozbitków, nawet jeśli akcja poszukiwawcza się przedłuży. Nowoczesne modele SART potrafią pracować nawet dłużej, przez 120 a nawet 150 godzin. Warto zwracać uwagę na ten parametr przy wyborze transpondera, szczególnie jeśli planujemy dłuższe rejsy po odległych akwenach.

Kiedy używać SART?

Wiemy już, że SART to potężne narzędzie, które może uratować życie w sytuacji awaryjnej na morzu. Ale kiedy dokładnie powinniśmy użyć transpondera? Przede wszystkim wtedy, gdy nasz jacht ulegnie poważnej awarii lub wypadkowi, który uniemożliwia bezpieczną żeglugę. Może to być na przykład pożar, wywrócenie jachtu, zderzenie z inną jednostką czy uszkodzenie kadłuba.

Drugim przypadkiem, w którym warto aktywować SART, jest sytuacja „człowiek za burtą". Jeśli ktoś z załogi wypadnie za burtę i oddali się od jachtu, odnalezienie go na otwartym morzu może być bardzo trudne. Aktywacja transpondera SART znacząco zwiększy szanse na szybkie odnalezienie rozbitka przez służby ratunkowe. Pamiętajmy, że w wodzie o temperaturze poniżej 20°C człowiek może przetrwać zaledwie kilka godzin, więc liczy się każda minuta.

Zasięg SART

Zastanawiasz się, jaki jest zasięg transpondera SART? To zależy od kilku czynników, takich jak moc nadajnika, wysokość montażu transpondera czy warunki pogodowe. Standardowo SART powinien być wykrywany przez radary z odległości co najmniej 5 mil morskich (około 9 km). Jednak w sprzyjających warunkach, gdy transponder jest zamontowany wysoko i nie ma przeszkód terenowych, zasięg może być znacznie większy, nawet do 30-40 mil morskich (55-74 km). Warto pamiętać, że zasięg SART będzie też zależeć od czułości radarów na statkach i samolotach ratunkowych.

Żywotność baterii SART

Skoro już wiemy, że SART może pracować nawet przez 96 godzin, to pojawia się pytanie o żywotność baterii. Zgodnie z przepisami, każdy transponder SART musi być wyposażony w baterię o żywotności co najmniej 4 lata. Po tym czasie baterię należy obowiązkowo wymienić, nawet jeśli SART nie był używany. Warto robić to w autoryzowanym serwisie, który zagwarantuje nam oryginalną i sprawdzoną baterię. Pamiętajmy, że od stanu baterii może zależeć nasze życie, więc nie warto oszczędzać na jej jakości.

Testowanie SART

Mając na pokładzie sprawny transponder SART, zwiększamy swoje bezpieczeństwo na morzu. Ale jak sprawdzić, czy SART na pewno działa? Tutaj z pomocą przychodzi funkcja testowania. Każdy transponder SART ma specjalny tryb testowy, który pozwala sprawdzić, czy urządzenie jest sprawne i gotowe do użycia. W trybie testowym SART emituje specjalny sygnał, który nie jest mylony z sygnałem alarmowym. Dzięki temu możemy bezpiecznie przetestować transponder bez ryzyka wywołania fałszywego alarmu. Testy należy przeprowadzać regularnie, najlepiej przed każdym dłuższym rejsem. Więcej o bezpieczeństwie na morzu przeczytasz w artykule Radiotelefony SmartFind.

Najczęstsze pytania odnośnie SART

Co to jest SART?

SART (Search and Rescue Transponder) to urządzenie ratunkowe, które pomaga w lokalizacji rozbitków na morzu. Po aktywacji emituje charakterystyczny sygnał radiowy, który może być wykryty przez radary statków i samolotów ratunkowych. Dzięki temu ekipy poszukiwawcze mogą szybko i precyzyjnie namierzyć pozycję rozbitków, nawet w trudnych warunkach.

Kiedy stosować SART?

SART należy aktywować w sytuacjach awaryjnych na morzu, które zagrażają życiu załogi. Może to być na przykład pożar na jachcie, wywrócenie jednostki, zderzenie z innym statkiem czy poważna awaria zagrażająca zatonięciem. SART przydaje się też w sytuacji „człowiek za burtą", znacząco zwiększając szanse na odnalezienie rozbitka dryfującego w wodzie.

Jaki jest zasięg SART?

Standardowo transponder SART powinien być wykrywany przez radary z odległości co najmniej 5 mil morskich (około 9 km). Jednak w sprzyjających warunkach, przy wysokim montażu transpondera i braku przeszkód terenowych, zasięg może dochodzić nawet do 30-40 mil morskich (55-74 km). Warto pamiętać, że zasięg będzie też zależeć od czułości radarów na statkach i samolotach ratunkowych.