Wiatr w burtę - podstawy
Żeglowanie przy wietrze wiejącym prostopadle do osi jachtu, czyli w tzw. burtę, to jedna z bardziej wymagających, ale i satysfakcjonujących sytuacji. Wiatr w burtę pozwala osiągnąć duże prędkości, ale wymaga też odpowiedniej techniki. Czy nie fajnie byłoby sunąć po wodzie niczym na skrzydłach wiatru? Przy wietrze w burtę jest to jak najbardziej możliwe!
Podstawą żeglowania na wiatr w burtę jest odpowiednie ustawienie żagli i wykorzystanie siły wiatru do nadania jachtowi prędkości. Wiatr wiejący prostopadle do burty generuje dużą siłę napędową, ale też przechyla jacht. Dlatego ważne jest balansowanie tej siły poprzez balast, czyli przesunięcie części załogi na nawietrzną. Rodzaj wiatru ma tu kluczowe znaczenie - im silniejszy, tym większe wyzwanie dla sternika i załogi.
Ustawienie żagli
Pomyśl, że żagle to płuca jachtu, które łapią wiatr. Przy wietrze w burtę, żagle powinny być wytrymowane ciasno, prawie na sztywno. Fok i grot powinny być maksymalnie wybrany na wiatr, ale nie może dojść do duszenia żagli. Dobre wyczucie oraz obserwacja żagli i wiatrowskazów to podstawa. Czasem milimetry decydują o efektywności!
Balastowanie
Balastowanie to przesunięcie części załogi na nawietrzną burtę w celu zrównoważenia przechyłu generowanego przez wiatr. Im silniejszy wiatr, tym więcej osób powinno balastować. Wyobraź sobie, że jesteś przeciwwagą dla sił natury. To trochę jak balansowanie na linie, tylko że robisz to razem z załogą na jachcie. Komunikacja i współpraca to klucz do sukcesu.
Sterowanie łódką
Sterowanie przy wietrze w burtę to nie lada wyzwanie. Silny wiatr będzie starał się zepchnąć dziób jachtu w dół wiatru, dlatego sternik musi trzymać kurs ostrząc do wiatru. Jednocześnie zbyt ostre sterowanie grozi utratą prędkości. Wyczucie oraz obserwacja prędkości i kąta żagli to podstawa. Pewnie zastanawiasz się, jak to wszystko ogarnąć? To przychodzi z doświadczeniem, więc nie zrażaj się, tylko próbuj!
Sterowanie przy silnym wietrze w burtę wymaga też opanowania i siły. Ster będzie stawiał duży opór, a fale dodatkowo utrudnią utrzymanie kursu. W krytycznych sytuacjach warto poprosić o pomoc silniejszą osobę z załogi. Pamiętaj, bezpieczeństwo to podstawa! Czasem trzeba odpuścić walkę z wiatrem i po prostu zwolnić lub zmienić kurs.
Ciekawostka
Jednym z najsłynniejszych wiatrów wiejących w burtę jest Mistral na Morzu Śródziemnym. Potrafi wiać z prędkością ponad 100 km/h, generując wysoką, krótką falę. Mistral to prawdziwe wyzwanie dla żeglarzy.
Zwroty
Żeglując przy wietrze w burtę, prędzej czy później będziesz musiał wykonać zwrot. Wyobraź sobie, że płyniesz slalomem, lawirując raz w prawo, raz w lewo. Tylko w ten sposób możesz posuwać się do przodu pod wiatr. Zwroty to esencja żeglarstwa i przy wietrze w burtę nabierają szczególnego znaczenia. Opanowanie techniki zwrotów przez sztag i przez rufę jest kluczowe.
Zwrot przez sztag
Zwrot przez sztag to zmiana kursu jachtu dziobem przez wiatr. Wymaga precyzyjnego manewrowania oraz pracy żaglami i balastem. Czy nie ekscytujące jest przerzucenie żagli z jednej burty na drugą, podczas gdy jacht mknie nad falami? Ale uwaga, źle wykonany zwrot grozi utratą prędkości, a nawet zatrzymaniem lub zrobieniem "kury". Dlatego praktyka czyni mistrza!
Zwrot przez rufę
Zwrot przez rufę to zmiana kursu jachtu rufą przez wiatr. To nieco łatwiejszy manewr niż zwrot przez sztag, ale przy silnym wietrze w burtę też bywa karkołomny. Wyobraź sobie, że obracasz jacht o 180 stopni, a wiatr i fale wcale ci tego nie ułatwiają. Ale jaka satysfakcja, gdy uda ci się płynnie przerzucić żagle i złapać wiatr z drugiej burty! To jak taniec z wiatrem, tylko na wodzie.
Najczęstsze pytania odnośnie żeglowania przy wietrze w burtę
Jak nazywa się wiatr wiejący prostopadle do osi jachtu?
Wiatr wiejący prostopadle do osi jachtu to wiatr w burtę, nazywany też wiatrem bocznym lub wiatrem na trawers. Inne określenia to półwiatr lub wiatr na bejdewind. Angielskie określenie to beam reach. Bora to przykład silnego wiatru w burtę na Adriatyku.
Dlaczego wiatr wieje w burtę?
Wiatr może wiać w burtę z różnych przyczyn. Zazwyczaj jest to spowodowane układem ciśnień atmosferycznych i lokalnymi warunkami geograficznymi. Wiatr przemieszcza się z obszarów wyżowego ciśnienia do obszarów niskiego ciśnienia, a na jego kierunek wpływa też siła Coriolisa. Przyczyną wiatrów lokalnych, np. Mistrala, jest różnica temperatur między lądem a morzem.